Hoe maak ik mijn website toegankelijk?

Bij Statik zetten we graag in op de toegankelijkheid van het web en zijn dan ook een erkende bouwer bij Anysurfer.

Zo'n 18% van alle gebruikers van het internet heeft een beperking. Dit kan gaan van een permanente beperking zoals blind of doof zijn, maar ook een tijdelijke beperking zoals het breken van je arm. Daarnaast is webtoegankelijkheid niet alleen belangrijk voor personen met "fysieke" of lichamelijke beperkingen, maar ook cognitieve beperkingen, zoals bijvoorbeeld dyslexie, of voor personen die niet vlot overweg kunnen met websites.

We letten bij het bouwen van een website al erg op de webtoegankelijkheid, maar jij als content manager draagt hier ook toe bij, wanneer je teksten schrijft uploaden, of afbeeldingen oplaadt.

Om die reden bestaan er webtoegankelijkheidsvoorschriften, oftewel Web Content Accessibility Guidelines (WCAG). Het toepassen van deze principes is al enkele jaren verplicht voor websites van overheden, maar wij geloven erin dat het web voor iedereen zo toegankelijk mogelijk moet zijn, ongeacht de website. Om je op weg te zetten, lijsten we even enkele tips voor je op.

Wil je graag je site volledig conform maken, wil je het zogenaamde "Anysurfer label" behalen, of wil je gewoon meer info? Aarzel niet om contact met ons op te nemen.

Tip 1: Gebruik geen speciale tekens zoals extra hyphens of spaties, maar gebruik titels, vet of italic

Wil je woorden laten opvallen door de letterafstand te vergroten, gebruik dan geen spaties tussen de l e t t e r s. Vermijd ook om tekst in HOOFDLETTERS (kapitalen) te schrijven. Screenreaders zullen in beide gevallen tekst dan niet meer als één woord zien en de tekst letter voor letter spellen. Vette tekst (bold) en schuingedrukte tekst (italic) zijn niet semantisch "neutraal" en hebben een extra betekenis voor screenreaders. Tekst in het vet betekent dat de boodschap extra belangrijk is, tekst in italic duidt op een extra klemtoon. Je kan italic ook gebruiken om woorden in een andere taal uit te lichten.

Tip 2: Gebruik hoofdingen en titels om je tekst begrijpbaar te maken en op te delen

Door middel van hoofdingen kan je de inhoud van je pagina verdelen in verschillende hoofdstukken of onderdelen. Door een goed gebruik van headers kan een screenreader in enkele momenten de algemene opbouw van de pagina begrijpen en voorlezen. Ook personen die moeite hebben met lezen (om welke reden dan ook), zullen dikwijls eerst de titels lezen (of scannen) en daarna pas de lange lopende tekst. Headers gebruik je dus beter niet om je tekst visueel te verfraaien, maar wel om structuur in je pagina aan te brengen, en te verduidelijken welke de verschillende onderdelen vormen van je pagina.

Tip 3: Vermijd foto's of afbeeldingen met (belangrijke) tekst op.

Bezoekers van je website die een screenreader gebruiken krijgen die tekst niet te zien, en missen dus belangrijke info. Kan je niet anders? Zorg dan voor een tekstueel alternatief, bijvoorbeeld een goede alt-tekst, of beschrijvende caption bij het beeld (zie tip #7).

Tip 4: Zet belangrijke info niet enkel als PDF op je site

Een pdf toegankelijk krijgen is erg moeilijk. We begrijpen als content managers dat het soms makkelijker is om een PDF op je site te zetten in plaats van er een webpagina van te maken. Toch willen we je er van overtuigen om er echt een webpagina van te maken met eventueel een link naar de PDF. Ook op een mobiel toestel is het lezen van PDF's een hele uitdaging! Wil je toch een PDF op je site die toegankelijk is? Meer tips vind je in dit artikel van FOD BOSA.

Tip 5: Gebruik niet alleen kleur om een onderscheid te maken tussen content

Een persoon met kleurenblindheid kan dikwijls kleurverschillen moeilijk waarnemen. Gebruik daarom andere manieren (bv. tekst in bold of italic) om tekst te doen opvallen. Gebruik nooit underline, tenzij voor hyperlinks.

Tip 6: Gebruik je video? Voorzie dan ondertitels.

Personen die niet of moeilijk kunnen horen, zullen je zeer dankbaar zijn. Ook mensen die op het moment dat ze je video willen zien geen gebruik kunnen maken van audio (bv. wanneer ze zich op een plaats bevinden waar veel achtergrond geluid is) zullen je dankbaar zijn. Dit kan makkelijk, en automatisch, via tools van bijvoorbeeld Youtube. Nog beter is om een transcript bij videos te voorzien, waar ook de niet gesproken zaken vermeld worden. Dit is handig voor blinden en slechtzienden.

Tip 7: Vul alt-teksten in voor afbeeldingen

Elke afbeelding moet een zogenaamd "alt-attribuut" hebben. Dit attribuut beschrijft wat er op de afbeelding staat afgebeeld zodat de screenreader voorleest wat er te zien is op de afbeelding. Maar ook zoekmachines als Google maken handig gebruik van dit attribuut om te begrijpen waar de afbeelding over gaat. Indien de alt-tekst niet is ingevuld, leest de screenreader de url van je afbeelding voor, en dat is meestal erg frustrerend voor gebruikers. Voor goede voorbeelden van hoe je een goeie alt-tekst schrijft, kan je terecht op de site van Anysurfer.

Tip 8: Gebruik betekenisvolle tekst om te beschrijven waar links naartoe leiden

Je wilt dikwijls verwijzen Een lange URL in de tekst geeft weinig context en wordt volledig voorgelezen door een screenreader. Vermijd ook nietszeggende tekst als 'klik hier' of 'verdergaan', want die beschrijft niet wat er zal gebeuren. Zo is "Neem contact op met ons team" of "Bekijk onze contactgegevens" beter dan "Ga naar https://www.statik.be/contact".

Tip 9: Zorg ervoor dat bewegende elementen op je pagina gepauzeerd kunnen worden

Een gebruiker moet een animatie kunnen stoppen wanneer die langer dan 5 seconden duurt. Om die reden raden we het gebruik van geanimeerde GIF's op websites af. Bewegend beeld op een toegankelijke manier toevoegen op een website is niet evident. Om die reden kiezen we er bij Statik zo goed als altijd voor om zelf een specifieke videospeler te integreren in de website. Simpelweg een YouTubevideo toevoegen is niet voldoende, want deze is niet volledig te controleren met het toetsenbord.
Laat zeker ook geen audio automatisch starten. Dit alweer vanuit de optiek van screenreaders die gestoord worden door dit geluid.

Wil je als content manager nog beter mee zijn met hoe jij en je collega's zo toegankelijk mogelijke inhoud kunnen maken en publiceren voor jullie doelgroepen?

Aarzel niet om eens een gerichte opleiding te volgen bij de experten van Anysurfer of bij FOD BOSA (indien je voor een overheidsorganisatie werkt).

Sinds 2019 is het verplicht op overheidswebsites een toegankelijkheidsverklaring te publiceren. Hoe je dat doet, lees je in een apart artikel.